Nếu bạn từng thấy ứng dụng của mình “bò như rùa” khi lượng truy cập tăng đột biến, bạn sẽ hiểu nỗi đau đó. Mình đã trải qua và có take note lại vài tip và kỹ thuật để tối ưu, nó là những chiến lược giúp ứng dụng Laravel tỏa sáng, nào hãy cùng đào sâu vào nhé, không phải những lời nói mơ hồ kiểu “cứ scale sau”, mà là các chiến thuật đã được kiểm chứng thực chiến về cache, hàng đợi (queue), session và cấu hình.

1. Laravel không chậm – mà do cấu hình sai

Laravel chạy rất nhanh khi được cấu hình đúng cách.

Tuy nhiên, nhiều lập trình viên lại đưa ứng dụng lên production với các thiết lập như:

  • Cache lưu bằng file

  • Không sử dụng config cache

  • Dùng hàng đợi (queue) lưu trong database

  • Dữ liệu session quá lớn

Những điều này có thể hoạt động ổn ở môi trường local, nhưng sẽ kill performance khi ứng dụng chịu tải lớn khi lên production.

2. Cache một cách nghiêm túc

Laravel hỗ trợ nhiều driver cache khác nhau:

  • File

  • Database

  • Array

  • Redis

  • Memcached

Vấn đề: Driver file lưu cache trên ổ đĩa – điều này rất chậm nếu ứng dụng có lượng đọc/ghi lớn.

Giải pháp:

Chuyển sang Redis hoặc Memcached để lưu cache trong RAM (in-memory), giúp tăng tốc độ vượt trội. Cấu hình như sau:

// config/cache.php
'driver' => env('CACHE_DRIVER', 'redis'),

Tips: Redis hỗ trợ tags – cực kỳ hữu ích để xoá các nhóm cache liên quan, ví dụ như những mối quan hệ giữa các model.

3. Cache Route, View và Config – hiệu quả tức thì

Ba cmd Artisan sau là bắt buộc khi deploy lên production:

php artisan config:cache
php artisan route:cache
php artisan view:cache

Tác dụng:

  • config:cache: Gộp tất cả các file cấu hình thành một file duy nhất – tăng tốc truy cập cấu hình.

  • route:cache: Biên dịch tất cả route – cực kỳ hiệu quả cho các API lớn.

  • view:cache: Biên dịch trước các file Blade – tăng tốc độ render giao diện.

Chạy các lệnh này trong pipeline CI/CD để có triển khai an toàn và nhanh hơn.

4. Tránh dùng hàng đợi lưu trong database

Nếu bạn đang dùng queue driver là database — hãy dừng lại.

Mỗi job đều truy vấn SQL, giữ lock, và làm chậm tốc độ dispatch.

Giải pháp: Chuyển sang Redis hoặc Amazon SQS:

// .env
QUEUE_CONNECTION=redis

Tips: Dùng Laravel Horizon để quản lý hàng đợi, retry và theo dõi job trực tiếp.

5. Tách rời các tác vụ với Queue để scale tốt hơn

Hàng đợi không chỉ để gửi email. Nó giúp giải phóng các tác vụ nặng khỏi luồng chính của người dùng, ví dụ:

  • Gửi thông báo

  • Resize ảnh

  • Cập nhật dữ liệu search index

Lợi ích: Ứng dụng phản hồi tức thì, trong khi các worker chạy ngầm xử lý phần việc nặng.

6. Quản lý worker một cách chuyên nghiệp

Tuyệt đối không chạy thủ công queue worker bằng tay.

Hãy dùng supervisord, systemd, hoặc Laravel Forge để giám sát và quản lý worker.

Ví dụ file cấu hình supervisord:

[program:laravel-worker]
process_name=%(program_name)s_%(process_num)02d
command=php /path/to/artisan queue:work redis --sleep=3 --tries=3
autostart=true
autorestart=true

7. Driver session có thể mở rộng

Dùng session file sẽ trở thành nút thắt cổ chai khi có nhiều người dùng cùng lúc. Chuyển sang Redis để xử lý session hiệu quả hơn:

// .env
SESSION_DRIVER=redis

Tips: Session trong Redis rất nhanh, nhưng bạn nên theo dõi kỹ bộ nhớ RAM sử dụng để tránh bị đầy.

8. Cache-Control trong HTTP Response

Ngay cả khi backend xử lý nhanh, việc cache ở trình duyệt cũng rất quan trọng.

return response($data)
    ->header('Cache-Control', 'max-age=3600, public');

Tác dụng: Trình duyệt sẽ cache dữ liệu — giúp giảm tải server và tăng tốc trải nghiệm người dùng miễn phí.

9. Kết hợp Frontend CDN + Backend Cache là sự kết đôi hoàn hảo

Đặt CDN (như Cloudflare, Fastly) trước ứng dụng để phục vụ nội dung tĩnh và các trang đã được cache.

Kết hợp với cache phía sau bằng Redis cho các view đã được tính toán sẵn.

Kết quả: Thời gian đến byte đầu tiên (TTFB) nhanh hơn và tốc độ trang tốt hơn.

10. Giới hạn lưu lượng để không bị sập

Middleware ThrottleRequests của Laravel giúp bảo vệ API khỏi việc lạm dụng:

Route::middleware('throttle:60,1')->group(...);

Tác dụng: Chống lại tấn công từ chối dịch vụ (DDoC), tăng đột biến lưu lượng vô tình, và quá tải hệ thống.

11. Dùng Telescope… nhưng chỉ trong môi trường phát triển

Laravel Telescope rất tuyệt để debug.

Lưu ý: Tuyệt đối không chạy trong môi trường production dưới tải cao – vì nó ghi lại quá nhiều dữ liệu request/job/query.

12. Eager Load như một chuyên gia

Lazy loading có thể làm chết cơ sở dữ liệu khi ở quy mô lớn.

Sử dụng eager loading:

Post::with('comments', 'tags')->get();

Tác dụng: Giúp giảm vấn đề N+1 query và cải thiện thời gian phản hồi.

13. Tránh dispatch quá nhiều Job riêng lẻ

Vòng lặp qua một collection và dispatch một job cho mỗi item? Không nên.

Sử dụng batch jobs:

Bus::batch([
    new SendWelcomeEmail($user),
    new UpdateStats($user),
])->dispatch();

Batch giảm số lần truy cập DB và cải thiện cách retry khi thất bại.

14. Scale ngang với chiến lược rõ ràng

Khi scale ngang (horizontally), đảm bảo app không giữ trạng thái (stateless):

  • Không dùng session file

  • Không cache cục bộ

  • Không job tồn tại nội bộ

Thêm nhiều server phía sau load balancer — Laravel sẽ scale rất tốt nếu cấu hình đúng.

15. Đừng hoảng. Hãy đo lường (profile).

Trước khi tối ưu, hãy đo lường:

  • Laravel Telescope (chỉ dev)

  • Xdebug hoặc Blackfire

  • Laravel Debugbar (chỉ dev)

  • New Relic hoặc Datadog (APM cho production)

Quy tắc: Đo lường trước, tối ưu sau.

Kết luận

Laravel sẵn sàng chiến đấu với lượng truy cập cao – nhưng chỉ khi bạn sử dụng đúng cách.

Sử dụng Redis, cache thông minh, queue bền vững, và xử lý session phù hợp. Tối ưu trước khi hệ thống bị quá tải, và ứng dụng của bạn sẽ hoạt động cực kỳ mượt mà.

Cảm ơn các bạn đã kiên nhẫn đọc tới đây, hẹn các bạn ở các bài viết tiếp theo.